Bronnen: Kaart Landgoed Osen

18e-eeuwse kaart van het landgoed Osen (Oosden) in Linnen uit het familie-archief de Meer d’Osen

In het Rijksarchief te Maastricht bevindt zich het familie-archief de meer d’Osen en aanverwante families. In een summiere inventaris (in mijn bezit) zijn 172 stukken beschreven. Er zijn drie kaarten in deze inventaris beschreven. Het betreft de nummers:

34.
 Kaart 18e eeuw van het Graafschap Horn, het Land van Thorn, een gedeelte van het ambt Montfort en van het land van Loon met een verklarende tekst.

35. Kaart 18e eeuw van het landgoed Osen, de loop van de Maas van Wessem tot Merum en een gedeelte der schepenbank Linne met grensaanduidingen “aanwassingen “ enz

36. “Carta Prima, behelsende geheel Oosden”, Kadastrale kaart van het landgoed Osen met verklarende tekst, getekend en gekleurd, formaat 100 x 100, 18e eeuw

Tijdens mijn bezoek in 1983 bleek kaart nummer 34 onvindbaar, want opgenomen in een andere collectie onder een ander nummer. Kaart 35 en 36 bevonden zich in een map nog ongeordende kaarten en tekeningen.
Kaart 36  “Carta Prima, behelsende geheel Oosden”
Ik was blij dat de kaart gevonden was en heb er toen met mijn spiegelreflexcamera zo goed en zo kwaad als het ging van het centrale deel een foto van gemaakt. Ook heb ik een schets gemaakt van wat er op stond. De foto ben ik inmiddels kwijt maar mijn tekening en aantekeningen heb ik nog. Mijn aantekeningen geven aan dat het om een fragment van de kaart gaat, maar het betreft wel het centrale deel.

Legenda

De kaart geeft het huis Osen aan (nummer 1), alsmede de zgn d’ Oosdener OO. Een OO of Ohe is een stuk land dat bij hoog water onder water liep. Daarnaast de Graesweg, de Dreve, Coorn griendt, de Maas, de Oude Maas en de oosdener dijk. Wat interessant is dat een aantal stukken land werden gepacht door inwoners uit de omliggende plaatsen. Deze zijn met letters aangegeven. Naast het landhuis Osen (1) is “den halfmans huijs mit sijn gaede” aangegeven met het nummer 2. Halfmannen waren tot de Franse tijd pachters van grote boerderijen, die de helft van de opbrengst mochten houden, de andere helft was voor de eigenaar van de boerderij (zie//www.voorouderslimburg.nl/halfman.htm ).

Ik wilde de kaart bekijken omdat ik aanwijzingen heb dat het gezin Goeden-Geerlincx connecties had met de familie de Meer d’Osen bv als pachter of halfman of hulp in de huishouding. Jammer dat de naam van de halfman niet vermeld op de kaart,  in tegenstelling tot die van de pachters. Het familie-archief de meer d’Osen zal op dit punt nog een doorgevlooid moeten worden. Ik kom er nog op terug in mijn artikel over de eerste generatie Goedens in Heel.

Voor Osen zie ook //genwiki.nl/limburg/index.php?title=Osen

Voor de familie de Meer d’ Osen zie //genwiki.nl/limburg/index.php?title=Van_Meer


De namen van de pachters (met verwijzing naar een cijnsregister)

A Mattjijs Vogels ackerlandt 118R 2v

B Jan Kempenaers 311R 8v

C Cornelis Graus 108R 0v

D Jan Janssen 101R 3v

E Jan Gorissen 56R 4v

F Gerard Vogelaers 48R 0v

G Gerard Vogelaers noch aldaer 52R 5v

H deselven noch aldaer 51R 9v

I Jan van den Erdwegh 273R 9v

K D’erffg. Lee (?) Geelens 144R 8v

L Tijskens wed. Tijs Vogels 190R 7v

M Joost Bijlmakers 374R 4v

N Gert wde goort magers (?) 123R Ov

O Jacob Denie (Donne??) 123R

P Joost Bijlmakers 170R 7v

Q D’erff van Peter Baeten 158R 0v

R Reijnder Curvers 72R 5v

S Jan Raijmakers 69R 9v

T D’erff Lee Gielens 151R 9v

V Wilm Dielemans 176R 4v

W Gert wde goort magers 139R . v

Z D’erff Puijen (?) enz

De Carta Prima

Kaart 35 – landgoed Osen 18e eeuw

Van de 6 bladen heb ik er ééhieronder afgebeeld.

Kaart Osen 18e eeuw

Meer informatie

Als er mensen zijn die meer informatie hebben over deze kaart, Osen en haar pachters, de halfman, wellicht een foto van de kaart enz dan hou ik mij aanbevolen. Reageren kan via onderstaand contactformulier.

Wim de Goede,

Castricum